Όγκοι ή νεοπλάσματα είναι οι βλάβες που παρουσιάζουν ανώμαλη ανάπτυξη και δεν σχετίζονται με τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Στο παχύ έντερο στις περισσότερες περιπτώσεις αυτοί οι όγκοι είναι επιθηλιακής προέλευσης, εμφανίζονται ως βλεννογονικές βλάβες και λέγονται πολύποδες. Αυτοί με τη σειρά τους χωρίζονται στους καλοήθεις πολύποδες και τους δυνητικά κακοήθεις. Όταν διασπάσουν τη βασική μεμβράνη και επεκταθούν στον υποβλεννογόνιο χιτώνα, τότε υπάρχει εξαλλαγή σε καρκίνωμα. Οι πολύποδες ανευρίσκονται με την κολονοσκόπηση και μπορούν να εξαιρεθούν κατά τη διάρκειά της.

Τα αδενοκαρκινώματα του παχέος εντέρου χρειάζονται ειδική μεταχείρηση μετά τη διάγνωση και τη βιοψία τους και αντιμετωπίζονται με ειδική χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του τμήματος του παχέος εντέρου που φέρει τη βλάβη, σύμφωνα με τους κανόνες της ογκολογικής εξαίρεσης.

Σπανιότεροι είναι οι μεσεγχυματικοί όγκοι (λέμφωμα, καρκινοειδές, σάρκωμα κ.ά.) οι οποίοι μετά την βιοψία τους αφαιρούνται με εξειδικευμένη χειρουργική επέμβαση του τμήματος του παχέος εντέρου που πάσχει.

Γενικά ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο πιο συχνός καρκίνος του γαστρεντερικού, τρίτος σε συχνότητα θανάτων στους άνδρες (μετά τον καρκίνο του πνεύμονα και του προστάτη). Συνολικά είναι υπεύθυνος για το 8% των θανάτων από καρκίνο παγκοσμίως.

Η συχνότητά του αυξάνεται με την ηλικία και έχει γεωγραφική κατανομή ανάλογα με τις διαιτητικές συνήθειες. Η πρόγνωση είναι καλύτερη στον πολυποειδή καρκίνο σε σχέση με τον ελκωτικό. Η συχνότητα εμφάνισης είναι ψηλότερη στο ορθό και το σιγμοειδές τμήμα του παχέος εντέρου (58%).

Η κληρονομική μορφή του καρκίνου του παχέος εντέρου εμφανίζεται σε ποσοστό 3-4% και χαρακτηρίζεται από θετικό οικογενειακό ιστορικό, την εμφάνιση σε μικρή ηλικία και συχνά σχετίζεται με άλλους καρκίνους. Ο οικογενής καρκίνος εμφανίζεται σε ποσοστό 33% σε συγγενείς πρώτου βαθμού του πάσχοντος και σε ηλικία μικρότερη των 50 ετών. Ο σποραδικός καρκίνος είναι η συχνότερη μορφή, απαντάται σε ποσοστό 64%. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, είναι μονήρεις όγκοι και εμφανίζονται σε ηλικίες μεγαλύτερες των 65 ετών.

Συγκεντρωτικά οι παράγοντες κινδύνου της εμφάνισης του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι, η μεγάλη ηλικία (>60 έτη), ατομικό ιστορικό πολυπόδων, κληρονομική επιβάρυνση, διατροφικοί παράγοντες, έλλειψη φυσικής άσκησης, κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ, φλεγμονώδεις παθήσεις του παχέος εντέρου.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου δεν προκαλεί συμπτώματα στην πρώιμη περίοδο εμφάνισής του. Αυτός είναι και ο λόγος που οι πάσχοντες δεν ζητούν εγκαίρως ιατρική βοήθεια. Συνήθως από την αρχική εμφάνιση περνούν 5-14 μήνες μέχρι την διάγνωση. Γενικά ο διπλασιασμός του μεγέθους του καρκίνου του παχέος εντέρου χρειάζεται περίπου 20 μήνες.